Sòudo
Kali australis
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Vitraire, Barriho, Saussouiro, Saudo.
Nom en français : Soude de Ruthénie.
Descripcioun :Planto de l'an, poupouso, que trachis dins li relarg sala. Se destrìo de la sòudo-bastardo, Kali soda, emé si tijo mai roujo e si bratèio pas espinouso (li fueio soun pamens espinouso).
Usanço :La sòudo servié, à passa tèms, à la fabricacioun de saboun e de vèire. Un cop acampado, li sòudo coume d'àutri planto de bord de mar e de sansouiro coume li lis engano, èron cremado pèr recupera li cendre riche en carbounato (alcalin). Mescla i soubro d'òli, acò fai de saboun ; cadun counèis la qualita d'aquéu de Marsiho. Es uno planto pas marrido à manja, subretout boulido e adoubado coume d'espinarc.
Port : Erbo
Taio : 20 à 70 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Kali
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 3 à 10 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 50 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Sansouiro
- Mar
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Kali australis (R.Br.) Akhani & E.H.Roalson
Erbo-dis-escrolo
Scrophularia nodosa
Scrophulariaceae
Nom en français : Scrofulaire noueuse.
Descripcioun :L'erbo-dis-escrolo douno d'èr à l'erbo-dóu-siège, pamens èi mens forto, sa tijo èi carrado mai sènso alo e pleno (fotò). Ei gaire coumuno au nostre, aleva dins lis Aup marino. Trachis dins li relarg fres.
Usanço :Coume soun noum lou dis, l'erbo-dis-escrolo èro emplegado pèr gari (o pulèu sougna) lis escrolo que soun de boufigo (fotò) que vènon dins lou còu en rapport emé la tuberculòsi que ié disien à l'Age-Mejan, en latin, struma o morbus regius (mau de rèi). A l'Age-Mejan li rèi an lou poudé de gari lis escrofo ("écrouelles" en francés). A forto doso la planto pourrié èstre empouisounanto.
Port : Erbo
Taio : 40 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Scrophularia
Famiho : Scrophulariaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Jun à setèmbre
Liò : Bos umide
- Ribiero
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Scrophularia nodosa L., 1753